13 Νοε 2006

Η Άκαρδη Αδελφή (παραδοσιακή σκωτσέζικη μπαλάντα)

Η Άκαρδη Αδελφή


Κάποτε ζούσε μια κυρά στις ακτές της Βόρειας Θάλασσας
Δυο κόρες ήταν τα παιδιά που γέννησε

Καθώς η μία έγινε λαμπερή σα τον ήλιο
Τόσο σκοτεινή σα κάρβουνο έγινε η μεγαλύτερη

Ένας ιππότης έφτασε στην πόρτα της κυράς
Είχε ταξιδέψει μακριά για να γίνει ο εραστής τους

Σαγήνευσε την μία με γάντια και δαχτυλίδια
Μα αγάπησε την άλλη περισσότερο από κάθε τι

Αχ αδελφή μου θα έρθεις μαζί μου
Να δούμε τα πλοία που αρμενίζουνε στην θάλασσα;

Πήρε την αδελφή της από το χέρι
Και την οδήγησε πέρα ως την όχθη της Βόρειας Θάλασσας

Καθώς στεκόντουσαν στην ανεμοδαρμένη ακτή
Η σκοτεινή κοπέλα έσπρωξε την μικρή της αδερφή

Πότε-πότε βυθιζόταν, πότε-πότε κολυμπούσε
Αδελφή μου δώσε μου το χέρι σου παρακαλούσε

Αχ αδελφή μου, αδελφή μου άσε με να ζήσω
Κι ότι έχω δικά μου ορκίζομαι δικά σου θα στ’ αφήσω

Είναι ο έρωτάς σου που θα αποκτήσω κι ακόμη πιο πολλά
Αλλά ποτέ δεν θα σ’ αφήσω να φτάσεις την ακρογιαλιά

Κι έτσι όπως σαν κύκνος επέπλεε
Η αλμυρή θάλλασσα το κορμί της γέννησε

Δύο αοιδοί περπατούσανε κατά μήκος της ακτής
Και είδανε την αγνή κοπέλα να επιπλέει στην στεριά

Φτιάξανε μία άρπα από το στέρνο της
Που ο ήχος της θα έλιωνε ακόμη και μια πέτρινη καρδιά

Πήρανε τρεις τούφες από τα ξανθά της τα μαλλιά
Και τις βάλανε για χορδές τόσο μοναδικά

Πήγανε στην αυλή του πατέρα της
Να παίξουνε την άρπα μπροστά σε όλους

Μα καθώς την αφήσανε πάνω σε μία πέτρα
Η άρπα άρχισε να παίζει μοναχή της

Η πρώτη χορδή τραγούδησε μια θλιβερή μελωδία
Η νύφη την μικρή της αδελφή έπνιξε

Η δεύτερη χορδή την δίκασε
Η μαυρομάλλα νύφη κάθησε με τρόμο

Η τρίτη χορδή τραγούδησε κάτω από τα τόξα τους
Και σίγουρα τώρα τα δάκρυά της θα κυλάνε


Οι παραπάνω στίχοι της μπαλάντας Η Άκαρδη Αδελφή (Cruel Sister), αποτελούν την σκωτσέζικη εκδοχή μίας παραδοσιακής μπαλάντας από το μουσικό σύνολο The Pentangle. Ένα γκρουπ φόλκ ροκ μουσικής με τζαζ κι άλλα στοιχεία, που δημιουργήθηκε από πέντε ταλαντούχους μουσικούς το 1967. Το κομμάτι Cruel Sister εμφανίστηκε στην σπουδαία ομώτιτλη κυκλοφορία τους, το 1970.


Η προέλευση της μπαλάντας Η Άκαρδη Αδελφή χάνεται στην ομίχλη του παρελθόντος. Είναι πιο γνωστή σαν, The Twa Sisters (Οι Δύο Αδελφές. Στα σκωτσέζικα twa σημαίνει δύο) Ίσως μάλιστα να έχει Σλαβική προέλευση αφού είναι πασίγνωστη ιστορία στην Σλαβική λαϊκή παράδοση. Ο μουσικολόγοι διαφωνούν αν η αρχική μορφή της μπαλάντας ήρθε στην Μεγάλη Βρετανία από την Σκανδιναβία πριν το 1600.

Ο σπουδαίος μουσικολόγος Frances J. Child (1825-1896), στο πεντάτομο έργο του The English and Scottish Popular Ballads (1882-1898) – που θεωρείται από πολλούς ως η σημαντικότερη έρευνα της παραδοσιακής μουσικής - μας δίνει 20 εκδοχές της ιστορίας της Άκαρδης Αδελφής. Μία από αυτές, που εμφανίστηκε το 1656 σαν τραγούδι χωρίς μουσική (broadside) έχει τίτλο, Ο Μυλωνάς και η Κόρη του Βασιλιά (The Miller and the King’s Daugher), όπου ο μυλωνάς φτιάχνει ένα βιολί από το κορμί του νεκρού κοριτσιού. Οι Ακαδημαϊκοί αναφέρονται στην μπαλάντα The Twa Sisters ως Child #10, βασισμένοι στο πολύτιμο έργο του καθηγητή F. J. Child.

Η παραδοσιακή μπαλάντα Η Άκαρδη Αδελφή ανήκει στην κατηγορία των Δολοφονικών Μπαλάντων.



Η μελωδία της είναι μαγευτική και μπορεί να χαρακτηριστεί κι ως υπνωτιστική. Η εφτάλεπτη εκτέλεση της μπαλάντας από τους Pentangle μπορεί να περιλαμβάνει μονάχα την διαρκή επανάληψη της μελωδίας αλλά δεν γίνεται ποτέ κουραστική για το αυτί, κατορθώνοντας να μείνει στην μουσική μνήμη σαν μία πανέμορφη μελωδία.

4 σχόλια:

Takis-Takis είπε...

Πόσα replay έκανες στο τρένο άραγε με αυτή την μπαλάντα ατα αυτιά?

Ανώνυμος είπε...

Ωραια ολα αυτα αλλα... τα ξεραμε.Δεν μας λες τι σημαινει και το "lay the bent to the bonnie broom" που χουμε φαει τον κοσμο να το μαθουμε και δεν ξερει κανενας τιποτα.(εχω ρωτησει ολες τις αγγλιδες φιλολογους που ξερω.)
Υ.Γ. Αν ξες κανα αγγλο λαογραφο καντου καμια ερωτηση. robinwood7

Νομίζω είπε...

Το "lay the bent to the bonnie broom" νομίζω πως βρίσκεται μόνο στην εκτέλεση των The Pentangle. Ή τουλάχιστον δεν βρίσκεται στην παραδοσιακή μορφή του τραγουδιού. Οπότε δεν αισθάνθηκα ιδιαίτερες τύψεις όταν το παρέλειψα στην μετάφραση του τραγουδιού - για λόγους που ανέφερες κι εσύ πιο πάνω.

Ανώνυμος είπε...

Ναι ειναι οι στιχοι του Cruel Sister (Twa Sisters) και το refrain του Riddles Wisely Expounded.Δουλεια των pentangle πρεπει να 'ναι το μπλεξιμο.