can I make a folk out o' you? (Μουσικές Επιλογές)

Προτείνω να ξεκινήσετε την μουσική, πρωτού ξεκινήσετε να διαβάζετε.

1. Child – Twa Sisters

Η μπαλάντα Twa Sisters, όπως έχω αναφέρει και σε παλαιότερη δημοσίευση είναι γνωστή και με το τίτλο Child 10. Όπου Child είναι το όνομα του αμερικανού καθηγητή F. J. Child (1825-1896), ο οποίος συγκέντρωσε πλήθος παραδοσιακών τραγουδιών μεταξύ άλλων και στο πολύτομο έργο του: English and Scottish Popular Balllads.

Ένας άλλος γνωστός, σπουδαίος συλλέκτης και ειδήμων στην παραδοσιακή μουσική ονόματι Alan Lomax (1915-2002), επίσης αμερικάνος, έχοντας κληρονομήσει την αγάπη του για την folk μουσική από τον πατέρα του John Lomax, ηχογράφησαν από κοινού με τον Peter Kennedy (1922-2006) κάποιες μπαλάντες του καθηγητή Child, σε ακουστική μορφή μεταξύ του 1951 και 1958 σε δύο άλμπουμ από τα συνολικά πέντε της συλλογής The Folk Songs of Britain. O Lomax ουσιαστικά δεν ήταν συλλέκτης με την υλιστική έννοια του όρου αλλά έτρεχε σε φάρμες, χωριατόσπιτα, εκκλησίες, φυλακές και ηχογραφούσε την μουσική κληρονομιά λαών, όπως της Ιταλίας, της Σκωττίας, της Αϊτής κ.ά.

Το Twa Sisters, τραγουδάνε εδώ οι John Strachan και η Fyvie, απ' το Aberdeenshire της Σκωττίας την μία από τις 20 εκδοχές της μπαλάντας που είχε συγκεντρώσει ο Child. Αλλά για προσωπικούς αισθητικούς λόγους για την ανάγκη της ακουστικής συνέχειας της συλλογής, ακούγεται μόνο η πρώτη στροφή κι η φωνή του John Strachan.

There were two sisters lived in a glen,

Binnorie O Binnorie,

And the bonny miller laddie came a-courtin' o' them,

By the bonny mill dams o' Binnorie.

2. The Pentangle – Omie Wise

Το μουσικό σχήμα The Pentangle εμφανίστηκε στην μουσική σκηνή στα τέλη της δεκαετίας του 60. Αποτελούμενο από δύο ήδη καταξιωμένος βιρτουόζους κιθαρίστες με γνωστή προσωπική καριέρα, τους Bert Jansch και John Renbourn – έχοντας κιόλας ήδη από δύο κοινού συνεργασίες το 1966 και μια συγκατοίκηση -, την Jackie McShee, τον Danny Thompson και τον Terry Cox, έφερε την folk μουσική κοντά με την blues & την jazz με φοβερά αποτελέσματα.

Η μπαλάντα Omie Wise αποτελεί μία παραδοσιακή μπαλάντα φόνου (murder ballad) και τα ίχνη της πάνε πίσω 200 χρόνια. H αμερικανίδα Omie Wise ή Naomi Wise (1989-1808), ήταν ένα διάσημο θύμα φόνου, που έμεινε στην μνήμη λόγω της ομώνυμης μπαλλάντας που γράφτηκε για τον άδικο θανατό της.

Σύμφωνα με τον θρύλο, οι στίχοι γραφτήκαν αμέσως μετά τον φόνο της απ’ τον εραστή της John Lewis, που την άφησε έγκυο αλλά στην συνέχεια θέλησε να την ξεφορτωθεί πνίγοντάς την στο ποτάμι. Ο αρχικός εμπνευστής και συνθέτης παραμένει άγνωστος.

Come listen to my story,

I'll tell you no lies,

how John Lewis did murder a little Omie Wise

3. Ewan McColl – There's Nothing To Be Had Without Money

Εάν ο Γκαίτε χαρακτηρίστηκε ως ο τελευταίος οικουμενικός άνθρωπος, ο Ewan McColl ήταν ίσως κάτι αντίστοιχο για την σκωτσέζικη κουλτούρα και ειδικά για την μουσική σκωτσέζικη παράδοση. Γεννημένος στις 25 Ιανουαρίου του 1915 στο Salford της Σκωττίας, oι γονείς του αποτέλεσαν βασικό καταλύτη για την ενασχόλησή του με την μουσική αφού ήταν τραγουδιστές. Ο πατέρας του μιλούσε σκωτσέζικα ενώ η μητέρα του ουαλικά. Στα 14 εγκατέλειψε το σχολείο για να τραγουδάει και να παίζει θέατρο στον δρόμο και γρήγορα τον ανακάλυψε το BBC, έτσι σύντομα μεταξύ άλλων έγραφε και για το ράδιο. Ήταν εκείνος που άνοιξε το Ballads and Blues Club, το πρώτο folk club στην Αγγλία και ιδρυτής του Critic’s Club, ένα καθοριστικό μουσικό σχήμα που περιελάμβανε μουσικούς όπως οι Frankie Armstrong, Anne Briggs, και John Faulkner.

Πέρα από το τραγούδι και την μουσική ο McColl ασχολήθηκε με την ηθοποιία και την συγγραφή θεατρικών έργων. Μάλιστα ο Bernard Shaw είπε «Εκτός απ’ τον εαυτό μου, ο McColl είναι η μόνη ιδιοφυΐα στο αγγλικό θέατρο σήμερα.»

Αποτέλεσε έναν από τους σημαντικότερους ερμηνευτές παραδοσιακών τραγουδιών που ηχογραφήθηκαν ποτέ. Το πιο σημαντικό και φιλόδοξό του έργο είναι ίσως η ηχογράφηση ενός αντιπροσωπευτικού δείγματος του καθηγητή Child με αγγλικές και σκωτσέζικες μπαλάντες. Όμως το έργο του ως μουσικού, εκτείνεται σε μια μεγάλη δισκογραφία. Το 1962 ηχογράφησε ένα άλμπουμ με τον τίτλο Broadside Ballads (London: 1960-1970), στο οποίο το συνοδεύει μεταξύ άλλων και η σύζυγός του Peggy Seeger (ετεροθαλής αδελφή του αμερικανού μουσικού Pete Seeger). Από αυτό το There's Nothing To Be Had Without Money, «βασισμένο» σύμφωνα με τον McColl «στον μουσικό σκοπό γνωστό ως “Sting” και σαν “Oil of Barley”, χρησιμοποιήθηκε για μια μεγάλη ποικιλία τραγουδιών, τα περισσότερα των οποίων είχαν να κάνουν με την αξία του χρήματος.»

Thus to conclude as I began

I wholly am inclined,

Wishing that each true hearted man,

A faithful friend may find:

You that my verses stay to hear,

Draw money for to buy me beer,

The price of it is not too dear,

‘T will cost you but a penny.

4. Malicorne – Pierre de Grenoble

Στην Γαλλία, ένα συγκρότημα που έμελλε να δέσει το όνομά του με την φολκ σκηνή ήταν οι Malicorne. «Παιδί» της σχέσης των Gabriel Yacoub και Marie Yacoub, πήρε το όνομά του από μία πόλη της Γαλλίας, γνωστή για τις πορσελάνες και την κεραμεική της. Με κύρια επιρροή από τους άγγλους Steeleye Span, οι Yacoub κυκλοφόρησαν αρχικά το 1ο τους άλμπουμ Pierre de Grenoble το 1973 και τον επόμενο χρόνο κυκλοφόρησαν ως Malicorne πλέον, άλμπουμ με το ίδιο όνομα. Μα κι οι επόμενοι δίσκοι δεν είχαν όνομα και γράφανε απλά Malicorne στο εξώφυλλο, οπότε νοητά ξεχωρίζουν στην καθομιλουμένη ως Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV κ.ο.κ.

Quand Pierre est parti pour la guerre,

Sept ans y est resté,

Sept ans y est resté.

L'a laissé sa mie à Grenoble

S'mourant de regrets.

5. The Incredible String Band – Witches Hat

Το 1965 εμφανίστηκαν στην μουσική σκηνή οι πλέον θρυλικοί και κατά πολλούς πιθανοί πρωτοπόροι της psych folk, οι Incredible String Band. Το μουσικό αυτό σχήμα βασισμένο κυρίως στα μουσικά ταλέντα των Robin Williamson και Mike Heron προέρχεται από την Σκωττία. Στο Ενδιμβούργο ήταν άλλωστε που τα δύο ιδρυτικά μέλη Robin Williamson και Clive Palmer κάνανε ζωντανές εμφανίσεις στο Crow Bar, που το είχε ο ιρλανδός μουσικός Archie Fisser, όπου επίσης πραγματοποιούσε ζωντανές εμφανίσεις ο Bert Jansch, ο Ron Cavana κ.ά.

Μετά την κυκλοφορία του πρώτου άλμπουμ το 1966 μόνο ο Heron έμεινε στην Σκωττία. Ο Williamson έφυγε με την γυναίκα του για το Μαρόκο, απ’ όπου επέστρεψε με εξωτικά όργανα, όταν του τελείωσαν τα λεφτά και συνέχισε με τον Heron τους Incredible String Band.

Ο Palmer έφυγε για το λεγόμενο «hippie trail» προς την Ινδία και το Αφγανιστάν, μα όταν επέστρεψε δεν θέλησε να συνεχίσει με τους Incredible String Band (ISB).

Οι ISB κυκλοφόρησαν ακόμη ένα άλμπουμ το 1967 με τον Danny Thompson των Pentangle στο μπάσο και δύο άλμπουμ το 1968. Ένα από τα οποία ήταν το Hangman’s Beautiful Daughter. Το οποίο έφτασε στα TOP 5 των αγγλικών charts και πρωτάθηκε για Grammy στις ΗΠΑ.

Από αυτό το άλμπουμ ακούμε το Witches Hat.

If I was a witches hat

sitting on her head like a paraffin stove

I'd fly away and be a bat

across the air I would rove

6. Midsommar – Balladen Om Bellfast

Από την συλλογή του Alan Lomax, Folk is not a Four Letter Word, Vol II, διάλεξα ένα κομμάτι Σουηδών, που όπως γράφει και στις σημειώσεις του CD, είχαν την τόλμη να ηχογραφήσουν το άλμπουμ στην σουηδική γλώσσα. Midsommar σημαίνει κατακαλόκαιρο και αποτελεί αγαπητή για τους Σουηδούς γιορτή. Το κομμάτι προέρχεται από ηχογράφηση του ’70 ενώ την δεκατία του 2000-2010 επαναδραστηριοποιήθηκαν.

7. Fairport Convention – She Moves Through the Fair

Το παραδοσιακό, θλιμμένο τραγούδι She Moves Through the Fair, βρήκε μέσα από τους Fairport Convention την πιο στοιχειωμένη εκδοχή του. Από τις επιλογές στην κιθάρα του Richard Thompson και την αιθέρια φωνή της Sandy Denny, το μεταμορφωμένο She Moves Through the Fair, συμπληρώνει ένα άλμπουμ αναφορά για την folk rock σκηνή με τίτλο What We Did In Our Holidays. To 2ο κατά σειρά άλμπουμ της μπάντας απ’ το Λονδίνο, που κυκλοφόρησε το 1969.

My young love said to me "My mother won't mind

And my father won't slight you for your lack of kind"

And she laid her hand on me and this she did say

"Oh, it will not be long, lord, till our wedding day"

And she went away from me and moved through the fair

And fondly I watched her move here and move there

And then she went onward, just one star awake

Like the swan in the evening moves over the lake

Last night she came to me, my dead love came in

So softly she came that her feet made no din

And she laid her hand on me and this she did say

"Oh, it will not be long, lord, till our wedding day"

8. Trees – The Great Silkie

"Ο Barry την έκανε για Ολλανδία. Ο Unwin δούλευε σε μια τράπεζα. Ο David βρισκόταν σε συναισθηματικό αδιέξοδο ενώ ήταν στο πανεπιστήμιο. Η Celia δεν είχε μέλλον στην δραματική σχολή. Ο Bias στο μεταξύ περίμενε για όλο αυτό να συμβεί. Γιατί ήταν όλοι τους φίλοι φίλων, οπότε κάποια στιγμή θα βρισκόντουσαν. Μόλις λοιπόν βρεθήκαν, τους φάνηκε φυσιολογικό να ξεκινήσουν μια μπάντα, όχι για να γεμίσουν ένα κενό στο μουσικό γίγνεσθαι αλλά γιατί ο ένας σκέφτηκε για τους άλλους, ότι αποτελούσαν ένα ωραίο παζλ αποτελούμενο από πέντε κομμάτια."

Brian Murray Smith, Μάρτιος 1970

Έτσι λοιπόν είχαν τα πράγματα πάνω κάτω για την γέννηση των Trees και την βραχυπρόθεσμη ύπαρξή τους σαν συγκρότημα.

Οι Trees διαλυθήκανε όπως δημιουργηθήκανε, απλά κι απέριττα. Κάποιοι συνεχίσανε αλλά το βασικό κουιντέτο δεν βρέθηκε όλο μαζί παρά 38 χρόνια αργότερα, το 2008, με αφορμή τον θάνατο του Stephen Unwin Brown, που έμελλε να σηματοδοτήσει και την επανέκδοση των δύο σημαντικότερων άλμπουμ τους. Των The Garden of Jane Delawney και On the Shore, τα οποία κυκλοφορήσαν αρχικά και τα δύο το 1970. Το 1ο είναι αγαπητό από τους fun της folk rock σκηνής και το θαυμάσιο Great Silkie, μας θυμίζει μεταξύ άλλων γιατί. Βασισμένο στο παραδοσιακό κομμάτι The Great Silkie from Sule Skerry, προερχόμενο από τα νησιά Orkney, βασίζεται στον μύθο των μυθικών πλασμάτων Silkies (επισκεφθείτε εδώ αν θέλετε να διαβάσετε περισσότερα) και το κομμάτι μιλάει για μία μητέρα που δεν θέλει να παραδεχτεί ότι ο γιος της είναι ένα τέτοιο πλάσμα.

For he came in one night to her bed fit

And a gromly guest I'm sure was he

Sang Here am I, thy bairns father

Although I be not comely

I am a man upon dry land

I am a silkie in the sea

And when I'm far from earthly strand

My home it is in Sule Skerry

9. Silly Wizard - If I Was A Blackbird

Αφήνοντας για λίγο στην άκρη την ροκ επιρροή στην φολκ μουσική, συναντάμε τους Silly Wizard, ένα από τα κορυφαία σύνολα παραδοσιακής σκωτσέζικης και κέλτικης μουσικής. Η μπαλάντα If I was a Blackbird μπορεί να προέρχεται από τον δίσκο Wild and Beautiful του 1981 γραμμένο από τους ίδιους, μα σου δημιουργεί την εντύπωση πως ανήκει σε μια αλλότινη εποχή ζοφερής και στοιχειωμένης Σκωτίας καμωμένη από ομίχλη και βαθυπράσινα δάση.

10. Davy Graham – Sally Free and Easy

Ο Davy Graham υπήρξε επιρροή για κιθαρίστες, όπως ο Nick Drake, o Bert Yansch οι Simon & Gurfankel και τόσοι άλλοι. Άρχισε να ηχογραφεί από το 1963, μπλέκοντας τις δικές του επιρροές από τζαζ, μπλουζ, φολκ, ανατολίτικες φόρμες και ινδικά ράγκα κι όπως κι ο John Fahey, στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, προσπαθούσε να πειραματιστεί με τα είδη οδηγώντας τα σε ανεξερεύνητα μουσικά μονοπάτια. Ότι δηλαδή, έκανε η ψυχεδελική σκηνή της δεκαετίας του εξήντα, μόνο που οι Graham & Fahey δεν ήταν ροκάδες. Το Sally Free and Easy είναι ένα παραδοσιακό κομμάτι, το οποίο έπαιξε ο Graham στον δίσκο του Folk, Blues and Beyond το 1964 κι έπεσε στην αντίληψή μου στο blog του Music Traveler.

11. Alexis Korner & CCS – Sunrise

Ο Dave Graham συνεργάστηκε και με τον πολυπράγμων Alexis Korner, ο οποίος φέρει τον βαρύ τίτλο «Ο Ιδρυτής των British Blues». Γεννημένος στο Παρίσι από αυστριακό πατέρα και ελληνίδα μητέρα, αγάπησε τα μπλουζ από παιδί, όταν άκουγε σε μια αεροπορική επιδρομή στο Λονδίνο τον Β’ ΠΠ έναν δίσκο του μαύρου πιανίστα Jimmy Yancey. Μετά τον πόλεμο έμαθε πιάνο και κιθάρα, έπαιξε σε μια τζαζ μπαντα και το 1955 άνοιξε το φημισμένο κι επιδραστικό London Blues and Barrelhouse Club, στο οποίο έφερνε αμερικανούς μπλουζίστες άγνωστους στο αγγλικό κοινό.

Το 1957 κυκλοφόρησε τον 1ο δίσκο με την μπάντα του κι η εποποιία συνεχίστηκε. Το Sunrise το κυκλοφόρησε με τους CCS την δεκαετία του 70 και το συμπεριέλαβε ο Alan Lomax στην συλλογή Folk is not a Four Letter Word, Vol. II.

...and it's time to stop thinking,

about the things I got to do

all day through.

12 The Pentangle - Travelling Song

Επιτρέψτε μου ένα ακόμη κομμάτι των The Pentagle, του οποίου η εκδοχή είναι από ένα live που είχαν δώσει στο ράδιο του BBC και κυκλοφόρησε σε CD στα μέσα της δεκαετίας του 90 κι επανακυκλοφόρησε με περισσότερο υλικό το 2004. Εκδοχή του κομματιού σώζεται και σε βίντεο από το κανάλι του BBC.

Sitting behind the front wheel

cause my woman beside me too

hey baby, we 're going home

yeah baby, we 're going home

13 The Strawbs – Witchwood

Η Sandy Denny των Fairport Convention, δεν ξεκίνησε από τους Fairport αλλά από τους Strawbs, όπου κυκλοφόρησαν μαζί κι ένα άλμπουμ ως Sandy Denny & the Strawbs το 1968. Ξεκινώντας σαν φολκ ροκ μουσικό σχήμα, κατέληξαν στην συνέχεια να θεωρούνται ως ένα σημαντικό progressive ροκ σχήμα ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 70. Πριν αποκτήσουν progressive ήχο, ηχογράφησαν το From the Witchwood το 1971, το οποίο περιέχει το στοιχειωμένο – όπως άλλωστε προϊδεάζει κι ο τίτλος του – Witchwood. Ένα κομμάτι γραμμένο από τον κύριο εκφραστή του συγκροτήματος Dave Cousins, το οποίο μιλάει για έναν περιπλανώμενο μουσικό, ο οποίος μπαίνει σε ένα στοιχειωμένο δάσος, που δεν έμελλε να βγει ποτέ.

I dropped down in the witchwood

To see what I could find

The trees had taken time out

To blow away my mind

All that I could hear there

Was the sound of my own voice

But the music it was making

Was nothing of my choice.

14 Donovan - The Lullaby of Spring

Ένας από τους κύριους άγγλους τραγουδοποιούς της φολκ ροκ σκηνής της Αγγλίας, ήταν ο σκωτσέζος Donovan Phillips Leitch, o οποίος από τα ΜΜΕ της εποχής ορίστηκε ως η αγγλική απάντηση στον Bob Dylan, δεν έμελλε όμως να είναι το ίδιο επιδραστικός. Ήταν όμως πιο φολκ με την κέλτικη έννοια. Μάλλον γι’ αυτό έχω περισσότερα άλμπουμ του στην δισκοθήκη μου από ότι του Dylan. Το Νανούρισμα της Άνοιξης, από το άλμπουμ For Little Ones του 1967, εμπεριέχει την καθαρόαιμη επιρροή της κέλτικης παράδοσης στην μουσική παιδεία του Donovan. Μιλάει για τον ερχομό της άνοιξης με μία μελαγχολία σκωτσέζικης μπαλάντας και τον λυρισμό ενός Άγγλου ρομαντικού.

Πάντως κυκλοφόρησε πιο ροκ άλμπουμ, συνεργαζόμενος και με την μπάντα του Jeff Beck - καθώς και το μπάσο του John Paul Jones - στο ψυχεδελικό καλλειδοσκοπικό άλμπουμ του, Barabajagal.

Rain has showered far her drip

Splash and trickle running,

Plant has flowered in the sand

Shell and pebble sunning.

So begins another spring,

Green leaves and of berries,

Chiff-chaff eggs are painted by

Mother bird eating cherries.

15. C.O.B. - Sweet Slavery

Αφού το ιδρυτικό μέλος Clive Palmer των Incredible String Band εξαφανίστηκε αρχικά στους δρόμους της ανατολής, επιστρέφοντας μετά πίσω μη συμμετέχοντας πια – ίσως κατ’ επιλογή - στους καταξιωμένους πλέον Incredible String Band, ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 70 τους C.O.B. που αποτελούσαν ακρωνύμιο του Clive’s Original Band. Κυκλοφόρησαν δύο άλμπουμ. Το – επίσης – στοιχειωμένο - για αυτήν την λίστα τραγουδιών – κι υπερεαλιστικών στίχων Sweet Slavery προέρχεται από το ντεμπούτο τους Spirit of Love του 1970.

Lying by her night time hazy girl

coloring the patterns that the falling shadow spill

the memories bring pictures of the sea

she swims the glimming swallows rescues me

dreaming like a baby so beautifully

I sing songs of love and truth like water running free

and cold between the ocean and the sky

reveal how easily the answers lie

16 Alasdair Roberts - You Muses Assist

Ρίχνοντας μια ματιά στους σύγχρονους εκφραστές της φολκ σκηνής, ακούμε τον Alasdair (Ali) Roberts ν’ ανθίζει μέσα από τους Apendix Out και στην συνέχεια να ηχογραφεί προσωπικά άλμπουμ, τα οποία επηρεασμένα από την κληρονομιά του – τώρα πια – Ηνωμένου Βασιλείου, ενσαρκώνει κομμάτια με σπάνια κέλτικη ομορφιά. Μόνο ο 1ος του δίσκος αποτελείται από εκτελέσεις παραδοσιακών μελωδιών. Στα υπόλοιπα άλμπουμ του (μέχρι και το Spoils (2009) που έχει πιο πρόσφαρα) τραγουδά δικά του πονήματα. Από αυτό το κομμάτι Muses Assist Me, αποτελεί έναν χαρακτηριστικό αντιπρόσωπο του μουσικού του έργου.

You Muses, you Muses assist

All downtrodden spirits uplift

17. Espers – Dead Queen

Οι Espers έρχονται από την neo folk σκηνή της Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ και μέσα στην μουσική τους, είναι ορ ατή η κέλτικη παράδοση αφού διαφαίνεται στο παίξιμό τους η αγγλική πειθαρχία κι εκλεκτικότητα, που απαιτείται. Το Pentangle-ικό Dead Queen από τον δεύτερο δίσκο τους, II του 2006, αποτελεί μονάχα ένα δείγμα της μουσικής δουλειάς και της folk πολυπροσωπικότητας του μουσικού τρίου (με πλήθος συνεργασίες), που ακούει στο όνομα Espers.

Oh, what lies as this fire silently rises

Sparks piercing the sun

Darkness where there was none looked dead

Green and white, blue has yet to die

Crimson tides flowing fluid and wild

Draw those tears and kneel to the day

Mud will flow, greener grass to grow

Worry not, your time here was well

Μουσικές Επιλογές (Hawkwind-οκεντρικές)

Προτείνω να ξεκινήσετε την μουσική, πρωτού ξεκινήσετε να διαβάζετε.

01. Hawkind - Quark, Strangeness and Charm

Αυτή την φορά θα ξεκινήσω με τους βρετανούς space rockers (διαστημικοί ροκάδες) Hawkwind, οι οποίοι σχηματίστηκαν το 1969 και μέχρι σήμερα, χωρίς καμμία διακοπή, κυκλοφορούνε άλμπουμ και κάνουν ζωντανές εμφανίσεις. Ανά διαστήματα επισκέπτονται και την χώρα μας, δηλαδή την Αθήνα. Ένα άσχημο φαινόμενο για την Ελλάδα, όπου είναι ο κανόνας τα περισσότερα γκρουπ να εμφανίζονται μόνο στην πρωτεύουσα - άντε και στην Θεσσαλονίκη. Αυτό μάλλον μας κάνει τυχερούς αλλά κάποιους άλλους άτυχους.

Άλλο παράλογο και πιο συγκεκριμμένα με τους Hawkwind στην χώρα μας απαντάται στα ράφια τουλάχιστον του "πολύ" Metropolis, όπου τους είχα συναντήσει επανηλελειμμένως στην κατηγορία metal. Αυτό μπορεί να έχει αλλάξει αλλά δεν θα μπω στον κόπο να το επαληθεύσω. Καταρχάς metal το '69 δεν υπήρχε σαν όρος, ούτε σαν ήχος. Όλα αυτά τα αναφέρω, γιατί σε μια κυκλοφορία τους το ΄77 με τίτλο: Quark, Strangeness & Charm, βγάλανε το hit Hassan-i-Sabah, όπου παίζεται πολύ στα στέκια των μεταλάδων-ροκάδων. Αλλά όχι. Οι Hawkwind κάθε άλλο μπάντα είναι που ψάχνει τις εύκολες λύσεις και τις εμπορικές διακρίσεις. Το Quark, Strangeness and Charm έμελλε να είναι ένα από τα πολύ ενδιαφέροντα άλμπουμ αυτής της space hippie στην νοοτροπία μπάντα, που στην παρούσα playlist υπάρχει το ομώνυμο κομμάτι του άλμπουμ που μιλάει αστειευόμενο για τα τρία υπο-ατομικά σωματίδια.

Σε 1ο πλάνο ο Michael Moorcock κι ο ηθοποιός Jon Finch (as Jerry Cornelius) και οι Hawkwind την εποχή του Space Ritual (από τα αριστερά προς τα δεξιά: Dik Mik, Robert Calvert, Nik Turner, Stacia, Simon King, Dave Brock, Del Dettmar, Lemmy) σε μια σκηνή απ' τα γυρίσματα της ταινίας The Final Programme (1973) του Robert Fuest.

02. Robert Calvert - Widow Maker

Σε αυτό το άλμπουμ - και σε ακόμη τέσσερα - οι Hawkwind είχαν στις τάξεις τους τον χαρισματικό Robert Calvert (ποιητή, μουσικό κ.ά.) (βλ. διπλανή φωτογραφία), που ήταν αυτός που έβαλε για τα καλά τον στίχο της επιστημονικής φαντασίας στα τραγούδια της μπάντας ήδη από το Doremi Fasol Latido του 1972. Όταν ο Robert Calvert έγραφε μαζί με την "κολώνα" των Hawkwind, Dave Brock το Quark, Strangeness & Charm είχε ήδη κυκλοφορήσει δύο προσωπικά άλμπουμ. Τα οποία αποτελούν και concept albums. Δηλαδή, αποτελούνται από τραγούδια, που έχουν κοινή θεματολογία. Το 1974 κυκλοφόρησε το Captain Lockheed and the Starfighters, που αποτελεί σάτυρα μίας παρωδίας. Πιο συγκεκριμμένα, ενός πολεμικού αεροσκάφους που λάνσαρε ο υπουργός αμύνης της Γερμανίας, Herr Franz Joseph Strauss στις αρχές της δεκαετίας του 60, βασισμένο στο Αμερικανικό αντίστοιχο αεροσκάφος που ήταν γνωστό ως Lockheed Starfighter.
Το αεροσκάφος ήταν προϊόν τόσο κακής αεροναυπηγικής και τεχνολογίας που η ασφάλειά του ήταν άθλια, ειδικά στην Γερμανική εκδοχή του. Μέχρι και την κυκλοφορία του δίσκου από τον Calvert είχαν ήδη "πέσει" 162 αεροσκάφη Starfighter. Τα προσωνύμια που του είχαν δοθεί ποικίλαν, όπως Flying Coffin (Ιπτάμενο Φέρετρο), Widow Maker (Ζωντοχηρο-δημιουργός) και Jinx Jet (Γκαντεμο-αεροθούμενο).

Φυσικά τα συμβόλαια που υπογράφηκαν ανάμεσα στο Αμερικανικό Υπουργείο Αμύνης και στα αντίστοιχα υπουργεία άλλων χωρών, βγήκαν στην επιφάνεια ως σκάνδαλα, αφού φαίνεται πως για να φθνηνίνουν τα αεροσκάφη, γινόντουσαν κάποιες μικροεπεμβάσεις, εξού και το ζενίθ πτώσεων της γερμανικής εκδοχής.
Εδώ ακoύμε το Widow Maker.

03. Amon Duul II - C.I.D. In Uruk

O Calvert ακόμη συνεργάστηκε και με τους Nektar & Amon Duul II, τα οποία ήταν συγκροτήματα της λεγόμενης σκηνής krautrock στην Γερμανία, που αποτελεί ουσιαστικά "ξάδερφο" της psych rock σκηνής. Με τους Nektar συνεργάστηκε στο Down to Earth, ενώ με τους Amon Duul II στο Die Losung το '88. Οι Amon Duul II, μετανσάρκωση των σύντομων στην ζωή κι άσημων, πρώτων Amon Duul, είχαν ήδη μακρά δισκογραφία πίσω τους συντελώντας στην δημιουργία του Γερμανικού ροκ της εποχής και του κινήματος του krautrock. Ήδη από την 1η τους κυκλοφορία με τίτλο Phallus Dei (Το Πέος του Θεού), έκαναν αίσθηση. Το ομώνυμο κομμάτι έχει γύρω στα 25 λεπτά διάρκεια. Η επόμενη κυκλοφορία τους με τίτλο Yeti την επόμενη χρονιά, τους εξύψωσε σε κοινό και κριτικό συγκρίνοντάς του με τους Pink Floyd, Velvet Underground κι άλλα θηρία της ψυχεδελικής ροκ της εποχής. Εδώ ακούμε το C.I.D. In Uruk από ένα μετέπειτα άλμπουμ με τίτλο Carnival in Babylon του 1972.

04. Gong - Master Builder

Οι Hawkwind ήταν κι είναι μια μπάντα, που από τις τάξεις της έχουν περάσει πολλοί καταξιωμένοι μουσικοί. Όπως οι Lemmy, Ginger Baker, Simon House καθώς και ο συγγραφέας Michael Moorcock, που επηρεασμένος από την μπάντα έκανε την δική του κυκλοφορώντας κι άλμπουμ. Ένας άλλος μουσικός που προσχώρησε στο συγκρότημα στα τέλη του ΄79 για να κυκλοφορήσει και μαζί τους το άλμπουμ Levitation ήταν ο Tim Blake. Ο Blake είχε στο βιογραφικό του ήδη την συμμετοχή του στην Gnome Trilogy (τριλογία του Νάνου-Ξωτικού) ως μέλος του θρυλικού σχήματος από την Γαλλία, τους Gong. Οι Gong έχουν έρθει στην Ελλάδα τουλάχιστον 2 φορές πριν κάτι χρόνια, που μετρώνται στα δάχτυλα των δύο χεριών, με τον "απολιθωμένο" Daevid Allen να κρατιέται ακόμη. Ο Daevid Allen (βλ. αριστερά στην φωτό το 1974) ήταν η αιτία που δημιουργήθηκαν οι Gong το 1967 μα οι πραγματικοί ιδρυτές είναι οι αστυνομικές αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου, που αρνήθηκαν στα τέλη του '60 στον εκ Αυστραλίας Daevid Allen ανανέωση της πράσινης κάρτας του, για να πάει να σμίξει πάλι με τους Soft Machine απ' το Canterbury και κατέφυγε στο Παρίσι. Ο Allen είχε φύγει από την Αυστραλία το 1960 εμπνευσμένος από το κίνημα των Beat κι ήδη είχε ταξιδέψει στην Γαλλία στο παρελθόν έχοντας γνωρίσει τον William Burroughs κι είχε σχηματίσει τους Daevid Allen Trio παίζοντας κομμάτια με στίχους απ' τις δουλειές του Burroughs. Υπόψην πως το μετέπειτα γκρουπ Soft Machine που ο Allen αποτέλεσε ιδρυτικό μέλος, πήρε το όνομά του από το ομώνυμο διήγημα του Burroughs. Ακούμε από το τρίτο μέρος και τελευταίο της τριλογίας με τίτλο You του 1974 το κομμάτι Master Builder.

Οι Gong σε ζωντανή παράσταση το 1974

05. Daevid Allen - Memories

Οι Gong μπορεί να δημιουργήθηκαν το 1967 αλλά το γκρουπ ουσιαστικά διαλύθηκε με την επανάσταση των φοιτητών το 1968 και ο Allen μαζί με ένα άλλο ιδρυτικό μέλος τον Gilli Smith κατέφυγαν στην Μαγιόρκα και στην πόλη Dejà. Σε μια σπηλιά κοινόβιου συνάντησαν τον σαξοφονίστα Dider Malherbe και επιστρέψανε στην Γαλλία μετά από πρόσκληση του σκηνοθέτη Jerome Laperrousaz για να γράψουν την μουσική για την ταινία του, Continental Circus. Παράλληλα, τους πλησίασε και ο Jean Karakos που μόλις είχε ξεκινήσει την εταιρεία παραγωγής BYG υπογράφοντας συμφωνία μαζί του για την κυκλοφορία δίσκων. Στην ίδια εταιρεία ο Allen κυκλοφόρησε και το προσωπικό του άλπουμ Bananamoon το 1970 με την βοήθεια φίλων του μεταξύ των οποίων και του Robert Wyatt των Soft Machine. Τον Wyatt τον είχε γνωρίσε όταν το '61 ταξίδεψε στην Αγγλία και νοίκιασε ένα δωμάτιο σε ένα σπίτι - μετά από αγγελία που είχε βάλει ο Allen ψάχνοντας δωμάτιο -, όπου ο γιος του ιδιοκτήτη ήταν ο 16χρονος τότε Robert. Από αυτή την προσωπική δουλειά του Allen ακούμε το Memories, που τραγουδάει ο Robert Wyatt 10 χρόνια αργότερα από την γνωριμία τους. Την επόμενη χρονιά ο Wyatt θα μείνει παράλητος από την μέση και κάτω όταν θα πέσει από τον 3ο όροφο σε μια απόπειρα αυτοκτονίας, με τους Pink Floyd και support τους Soft Machine να δίνουν συναυλία την ίδια χρονιά μαζεύοντας 10 χιλιάδες λίρες για τον πληγωμένο Robert, ο οποίος σήμερα είναι καταξιωμένος μουσικός.

06. Magma - Hortz Fur Dëhn Stekëhn West

Θα μπορούσαμε να πούμε πως ο ψυχεδελικός κόσμος των Gong και ο παραμυθένιος-σουρεαλιστικός κόσμος που έπλασε ο Daevid Allen με τις νεραϊδούλες, τους Ραδιονάνους-ξωτικά, τις ιπτάμενες τσαγιέρες, που περιφέρονται γύρω απ' τον πλανήτη Gong, βρίσκει το έτερό του ήμυσι σε ένα άλλο γαλλικό γκρουπ της εποχής με παρόμοιες progressive τάσεις αλλά με πιο σκοτεινή μυθολογία και μουσική. Δεν είναι παρά οι Magma, δημιούργημα του ντράμμερ Christian Vander το '69, με σκοτεινές, δυσείωνες ενορχηστρώσεις και φωνητικά. Με εμφανείς επιρροές από τον Orff και jazz αναφορές επηρεασμένες από τον John Coltrane . Ο Christian Vander, δημιούργησε ακόμη και γλώσσα (Kobaians) για τον κόσμο του, στην οποία τραγουδιούνται όλα τα κομμάτια των δίσκων που κυκλοφόρησαν και αποτελούν όλοι τους κομμάτια του έπους του Kobaia, τον πλανήτη που περιστρέφεται γύρω του η μυθολογία του Vander. H 3η κυκλοφορία των Magma με τίτλο Mekanïk Destruktïw Kommandöh το 1973, αποτελεί μέρος μιας τριλογίας με τίτλο Theusz Hamtaahk και θεωρείται από πολλούς το κορυφαίο τους άλμπουμ. Ακούμε το εισαγωγικό κομμάτι του δίσκου με τίτλο Hortz Fur Dëhn Stekëhn West.

Οι Γάλλοι Magma, εισήγαγαν έναν νέο ρεύμα
της progressive rock σκηνής με όνομα, Zeul.

07. Pink Fairies - Raceway

Επιστρέφοντας πίσω στην Αγγλία και στους Hawkwind, θα ήθελα να σημειώσω πως οι Hawkwind δεν είναι μόνο ένα συγκρότημα που μπαινοβγαίνουν μουσικοί αλλά μια μεγάλη οικογένεια μουσικών εν τέλει, κοινωνικοί και που η μεγαλύτερη χαρά τους δεν είναι παρά να μοιράζονται την μουσική και με άλλα συγκροτήματα, καθιστώντας τους άκρως ενεργητικούς και δημιουργικούς. Μία απόδειξη είναι οι πολλές συλλογές που έχουν κυκλοφορήσει με τίτλο Hawkwind: Family & Friends Relations. Μία άλλη απόδειξη είναι τα πολλά live που έχουν δώσει από κοινού με άλλα συγκροτήματα. Για παράδειγμα αναπτύξαν στενές σχέσεις με τους protopunkers Pink Fairies, που γνωριστήκανε σε δωρεάν συναυλίες που δώσανε στο Φεστιβάλ Bath κάπου στην Αγγλία τον Ιούνιο του 1970, και δώσανε παραστάσεις από κοινού ως Pinkwind! Καθώς και το μέλος τους John Charles Alder γνωστός ως Twink, είχε πάρει μέρος στο Captain Lockheed & the Starfighters του Robert Calvert στο κομμάτι που κλείνει το άλμπουμ. Εδώ ακούμε το τραγούδι Raceway από το κύκνειο άλμπουμ τους με τίτλο Kings of Oblivion που κυκλοφόρησε το 1973, έχοντας πάρει το όνομά του από έναν στίχο του Bowie.

08. Hawkwind - Spiral Galaxy 28948

To επόμενο κομμάτι της λίστας με τίτλο Spiral Galaxy 28,948, είναι γραμμένο από τον Simom House και βρίσκεται στην κυκλοφορία τους του 1975 Warrior at the Edge of Time, βασισμένη σχεδόν όλη στον Αιώνιο Προμάχο του Michael Moorcock που συμμετέχει στο άλμπουμ και στιχουργικά. Το ορχηστρικό Spiral Galaxy 28,948, όμως δεν ανήκει σε αυτά τα τραγούδια του άλμπουμ. Ουσιαστικά είναι ένας τρόπος να θυμάται κανείς την ημερομηνία γέννησης του Simon House, η οποία είναι στις 28 Σεπτεμβρίου (9) του 1948...

09. Hawkwind - High Rise

Το τελευταίο κομμάτι με τίτλο High Rise, προέρχεται από την κυκλοφορία R.X.R. 5 του 1979 από τους Hawkwind σε στίχους του Calvert.

"Επίπεδο οικόπεδο
Δύο διαστάσεων
Νέον Τοτέμ κοντάρι στον ουρανό
Κρατάει το σκορ των ανθρώπων που στοιβάζονται τόσο ψηλά
Πάνω απ' το έδαφος
Αλλά το μόνο που μπορούν ν' ακούσουν είναι ο ήχος του αέρα στις αντένες
Είναι ένας ανθρώπινος ζωολογικός κήπος
Μια μηχανή αυτοκτονίας"